Ken jij de HogeNood app al?
Deze app toont alle openbare toiletten in heel Nederland, waar je ook bent.

HogeNood is op zoek naar testers om de app nog beter te maken voor nog meer openbare toiletten te vermelden.
Iedere toilet telt! Doe jij ook mee?
Stuur dan een mail naar: info@hogenood.nu o.v.v ‘aanmelden tester’

Hoge nood

---

 

Thuis via internet een trainingsprogramma volgen dat helpt bij stress incontinentie? Dat kan met Baas over je blaas, een trainingsprogramma van het Radboudumc in Nijmegen. Dit programma is in Zweden ontwikkeld en bleek daar bij 2 op de 3 vouwen een aanzienlijke verbetering of genezing van het urineverlies te geven. Stress incontinentie betekent dat je urine verliest als de druk in je buik toeneemt. De blaas sluit op dat moment niet goed af. Je verliest dan urine op het moment dat je bijvoorbeeld hoest, tilt of springt.

De website Baas over je blaas is geüpdate en er is een nieuw trainingsprogramma voor vrouwen met stress urine incontinentie.

Via deze link kom je bij het trainingsprogramma.

BRON: Bekkenbodem4all.nl

---

VGZ kiest voor Hoogland Medical!  Dat betekent dat wij wederom contractpartij voor VGZ zijn en al onze VGZ-verzekerden er op kunnen rekenen dat Hoogland Medical zich de komende jaren blijft hard maken voor een goede kwalitatieve zorg en correcte behandeling en levering van stoma- en urine afvoerende materialen.

---

---

Officieel was het zaterdag 12 mei de Dag van de Verpleging. Vanaf vandaag (15 mei) is het de Week van de Verpleging. V&VN heeft een bijzondere, ‘applaus-campagne’ opgezet. Beroepsgroepen als politie, brandweer en NS, columnist Pieter Derks en longarts/schrijver Sander de Hosson doen mee aan de campagne (zie hun persoonlijke boodschap en applaus op www.venvn.nl).

Wie gunt u applaus?
Iedereen kan mee doen door zèlf een online applaus-kaart te sturen aan een verpleegkundige of verzorgende, of bijvoorbeeld aan een heel team. U kunt de kaart zo persoonlijk maken als u zelf wilt, met een foto en een tekst. Versturen is simpel, dat wijst zich vanzelf.

Een groot gebaar
Het doel is natuurlijk om zoveel mogelijk verpleegkundigen en verzorgenden het gevoel te geven dat zij gewaardeerd worden. Dat we zien hoe hard zij werken en dat we zien hoe ze de roostergaten opvullen die ontstaan door de personeelstekorten of bij een griepgolf. Die waardering werkt vooral als het massaal wordt, als er iets groots op gang komt. Daarom de vraag aan u om niet alleen zelf zoveel mogelijk applaus-kaarten te versturen, maar ook om anderen te vertellen over deze actie, zodat ook zij hun waardering kunnen uiten voor verpleegkundigen en verzorgenden.
#applausvoordezorg

---

Een marathon is 42 kilometer lang. Die klassieke afstand spreekt al eeuwen tot de verbeelding van elke sporter. Exclusief voor vastframe handbikers organiseert WV Het Stadion op 27 mei 2018 de Move Forward Handbike Marathon op het veilige, geasfalteerde wielercircuit op de Nedereindse Berg. Het is de vierde wedstrijd in de Nationale Handbike Competitie van de KNWU, mede mogelijk gemaakt door Move Forward with Hollister en Hoogland Medical. Iedere handbiker rijdt de totale afstand van 42 km. De perfecte test voor de Handbikebattle op 14 juni. Doe je mee?   Voorbereiding op de HandbikeBattle Deze Handbike Marathon past perfect in de voorbereiding op de HandbikeBattle van 14 juni in Oostenrijk.

 
PROGRAMMA 27 MEI

11.00 - 12.00 uur	Inschrijving deelnemers
13.00 uur	Start voor 19 ronden van 2.213 meter over het volledig geasfalteerde circuit met klim
16.00 uur	Sluiting finish
16.15 uur	Prijsuitreiking

INFORMATIE

Voorzieningen
Parkeerplaats, douche- en kleedgelegenheid en aangepast toilet aanwezig.

Aanmelding
KNWU-licentiehouders schrijven zich in via mijnknwu.knwu.nl. Buitenlanders en KNWU-basisleden schrijven zich in via een mailtje naar handbiken@wvhetstadion.nl met vermelding van naam, geslacht, klassen en bondslidnummer.

Een KNWU-basislidmaatschap 2018 kun je tot drie weken voor de marathon voor 23 euro per jaar kopen bij de KNWU (www.knwu.nl/lid-worden/basislidmaatschap). Ben je lid van een KNWU-wielervereniging dan is het basislidmaatschap vaak al inbegrepen bij de contributie.

Op 27 mei is inschrijving ook nog ter plekke mogelijk. Iedere deelnemer dient op 27 mei een geldige KNWU-licentie of KNWU-basislidmaatschap 2018 te tonen.

De tijdwaarneming is in handen van de KNWU-jury. Iedere deelnemer gebruikt daarvoor verplicht een MyLaps-transponder. Die is op 27 mei te leen tegen een borgsom van 10 euro contant.

Organisatie en info
Wielervereniging Het Stadion in Utrecht, E: handbiken@wvhetstadion.nl T: 06 26 50 04 87.

Kijk voor meer informatie en nieuws op www.facebook.com/HandbikerStadion

---

De nieuwe website www.naarjehuisarts.nl helpt mensen met een verstandelijke beperking om beter voorbereid naar de huisarts te gaan. De bezoekers krijgen er uitleg van de bekende uitleganimatie Steffie en kunnen er telefoongesprekken oefenen. Naarjehuisarts.nl is een product van het Nivel en Leer Zelf Online en is gefinancierd door het Innovatiefonds Zorgverzekeraars en het Fonds Verstandelijk Gehandicapten.

“Iedereen kent dat gevoel wel. Je voelt je niet lekker, maar wat doe je dan? Dat is voor iedereen een lastige vraag, maar ook één van de praktische problemen waar mensen met een verstandelijke beperking tegenaan lopen”, aldus programmaleider Hennie Boeije van het Nivel.

Twee vliegen in een klap
Met drie uitlegmodules legt de bekende webhulp Steffie in eenvoudig Nederlands uit wat je kan doen als je je niet lekker voelt, hoe je precies kan achterhalen waar je last van hebt en hoe een bezoek bij de huisarts precies gaat. Jacques de Wit van LZO: “We vergroten hiermee de voorspelbaarheid van het proces, wat de stress vermindert.” Met deze voorbereiding plus een oefenmodule om te bellen en om een afspraak te maken bij de huisarts, is niet alleen het beoogde doel om patiënten beter voor te bereiden op hun afspraak bij de huisarts, maar dat ook huisartsen gerichter en sneller kunnen achterhalen wat de oorzaak van de klacht is. En dat is hard nodig, aldus Boeije: “Deze doelgroep vindt het soms lastig om hun klachten in te schatten of te verwoorden. Wanneer ze niet naar de huisarts gaan terwijl dat wel nodig is, levert dat ongemak op of verergering van klachten. Steffie laat hen zien waar ze informatie kunnen vinden en met wie ze kunnen praten om een beslissing te nemen.  

Klachten in kaart
Door eenvoudige voorlichting te geven hoe een afspraak bij de huisarts gaat, is de patiënt beter voorbereid wat hij bij de afspraak kan verwachten. Ook kunnen vooraf de klachten van de patiënt in kaart worden gebracht. De patiënt vult op de website een complete vragenlijst in waar uiteindelijk een samenvattend document uitkomt. Dit document print de patiënt uit om mee te nemen naar de huisarts. Op deze manier denkt de patiënt vooraf beter na over de klacht en is het voor de huisarts ook eenvoudiger om tot de kern van de klacht te komen. De site verlaagt ook de drempel als het gaat om een taalbarrière. “De vragenlijst vertalen we naar het Syrisch Arabisch en het Tigrinya. Vervolgens print de website de vragenlijst in het Nederlands uit”, aldus De Wit.

BRON: Nivel

---

Een digitale wereld, waarin het steeds vaker voorkomt dat onze persoonsgegevens op meer plekken worden vastgelegd en koppelingen tussen die gegevens gemakkelijker tot stand komen, vraagt om een nauwlettende blik op hoe we met z’n allen met persoonsgegevens omgaan. En dus ook om gezamenlijke afspraken aangezien landsgrenzen vervagen in deze digitale wereld.

Algemene Verordening Gegevensbescherming
Per 25 mei 2018 is een nieuwe Europese wet van kracht: de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Deze wet geeft mensen meer mogelijkheden om voor zichzelf op te komen bij de verwerking van hun persoonsgegevens en geeft organisaties verplichtingen om daarin zaken goed op orde te hebben.

Voldoen aan de AVG regels, omdat we respect hebben voor de privacy van de medemens
Ook bij Hoogland Medical nemen we daarom onze processen onder de loep en scherpen we deze aan als dat nodig blijkt te zijn. Vragen die wij onszelf daarbij stellen zijn: Welke persoonsgegevens verwerken wij en waarom zijn deze gegevens nodig? Voor welke medewerker is het noodzakelijk om toegang te hebben tot deze gegevens en voor welke niet? Hoe veilig is Hoogland Medical als het gaat om gegevensverwerking- en opslag? Wij hanteren daarbij het motto dat we voldoen aan de AVG regels, omdat we respect hebben voor de privacy van de medemens.

 

---

 
De Stomydo stomadouche won dinsdag 6 juni de zilveren Zinnige Zorg Award. Zorgverzekeraar VGZ nomineerde tien zorgvernieuwingen die een positieve bijdrage leveren aan de zorg voor patiënten en daarbij de kosten helpen verlagen. 

“We hebben tot op het laatste moment gediscussieerd. De tweede plaats is voor de Stomydo stomadouche”, dat waren de woorden van Ab Klink. Raad van bestuur VGZ en voormalig Minister van Volksgezondheid en Sport. 
 

 Enthousiasme over invloed op kwaliteit van leven en vrijheid
Van de honderd inzendingen hoorde de Stomydo stomadouche bij de laatste drie. Na een sterke pitch van Peter Cox, eigenaar Stomydo, kreeg de jury 45 minuten de tijd om zich te beraden.
De jury was razend enthousiast over de stomadouche en wat dit kan betekenen voor stomadragers. Vooral de invloed op de kwaliteit van leven en de vrijheid van stomadragers sprak de jury erg aan. Er werd gediscussieerd tot op de laatste seconde waarna de Stomydo stomadouche met de publieksstemmen op een mooie tweede plaats eindigde. De eerste plaats was voor Breast Clinici van het Albert Schweitzer Ziekenhuis.

Ondersteuning van VGZ
Met het winnen van de zilveren Zinnige Zorg Award heeft Stomydo niet alleen waardecheque van €5000,- gewonnen, maar kan ze ook rekenen op ondersteuning vanuit VGZ voor de implementatie van de stomadouche.

Meer informatie op: www.vgz.nl/zinnige-zorg-award

---

 
Op 28 mei vindt er in de Pas in Heesch een grandioze themadag over kanker plaats. Deze dag is het sluitstuk van een basisschoolproject over kanker.
 
De bezoeker van de themadag wordt langs een Boulevard of Hope geleid. Op die manier ziet en leest hij van alles over kanker en het ontstaan van de ziekte. 200 unieke foto-opnamen op de Wall of Hope leiden de bezoeker door het menselijk lichaam.
 
Ziekenhuis
In samenwerking met ziekenhuis Bernhoven ontdekt de bezoeker aan de hand van een beeldverhaal meer over het traject dat een patiënt ondergaat om tot de juiste behandeling te komen. Iedereen kan zelf aan de slag met onder andere een echoapparaat en microscopen. Ook is er de gelegenheid om door een manshoge darm te lopen en deze van binnen te bekijken.
 
Infoplein
Op een ruim opgezet plein in de Pas vindt de bezoeker verder veel informatie over kanker. Zo is er een mogelijkheid om een conditiecheck te doen. Het KWF en het Wereld Kanker Onderzoek Fonds geven meer informatie over de huidige stand van het onderzoek naar kanker en er is aandacht voor de rol van voeding en fysiotherapie bij kanker. De afsluitende Muur van de Toekomst laat zien dat er met de huidige onderzoekmethodes en behandelingen veel hoop is voor de toekomst.
 
Jeugdtheater
Er is ook genoeg te doen voor de jeugd, zoals een springkussen en een grimeur. Om 12.00 uur, 14.00 uur en 16.00 uur vindt er een theatervoorstelling plaats van jeugdtheater Archibald. Ouders zijn hierbij ook van harte welkom!
 
Theaterprogramma
Tijdens het afsluitende avondprogramma voor volwassenen - Theater van Hoop - houdt toponderzoeker Ritse Mann (foto) van de Radboud Universiteit twee positieve voordrachten over de toekomst van kanker(onderzoek). Het programma wordt luchtig omlijst door onder andere Aurora en Bram Thomassen, bekend van het theaterprogramma Draadje Los.
 
Zowel de themadag als de theatervoorstellingen zijn gratis. Alle opbrengsten komen ten goede aan SamenLoop voor Hoop. 

---

De stomadouche van Stomydo is genomineerd voor de Zinnige Zorg Award van VGZ die dit jaar voor de tweede keer wordt uitgereikt. Voor de Zinnige Zorg Award nomineerde VGZ tien zorgvernieuwingen die positief bijdragen aan de zorg voor patiënten en daarbij de kosten helpen verlagen. 

Fris en zeker De stomadouche maakt het eenvoudig het stoma te verzorgen aan de wastafel en zorgt ervoor dat de stomadrager zich weer fris en zeker voelt.  Huidverbetering Ook de huid rondom het stoma verbetert. De huidconditie is van groot belang voor iedere stomadrager. Wanneer de huid goed is, zullen er minder hulpmiddelen en accessoires nodig zijn. Dat is niet alleen prettig voor de stomadrager zelf, maar het bespaart ook kosten. Deze verbetering van de huidconditie en kwaliteit van leven betekent veel voor stomadragers.  De stomadouche is een duurzaam hulpmiddel dat op een positieve manier een bijdrage kan leveren aan het leven van mensen met een stoma. Daardoor kunnen zij weer doen wat ze graag willen doen! Welke zorgvernieuwing krijgt de meeste stemmen dit jaar? Stem via www.vgz.nl/zinnigezorgaward op de Stomydo stomadouche. Kijk voor meer informatie op: www.stomydo.com. Stemmen kan van 15 mei t/m 4 juni.

---

In het buitenland kunnen handbikers vaak meedoen aan atletiekmarathons. In Nederland niet. Daarom organiseert Het Stadion in Utrecht op 11 juni 2017 een marathon, exclusief voor handbikers: vastframe en aankoppel.
Deze marathon vindt plaats op het veilige, geasfalteerde wielercircuit van de Nedereindse Berg. Met behulp van individuele, elektronische tijdwaarneming. Iedereen rijdt de volledige afstand: 42,195 meter.
Doe je mee?

Voorbereiding op de HandbikeBattle
Deze Handbike Marathon past perfect in de voorbereiding op de HandbikeBattle van 22 juni. De gerealiseerde tijd is een goede graadmeter voor je staat van paraatheid in Oostenrijk.

PROGRAMMA 11 JUNI

12.30 - 16.00 uur	Start NHC Handbike Marathon: 42,195 meter voor vastframe handbikers  over het gehele parcours van de Nedereindse Berg met klim (19 ronden van 2.213 meter)
16.05 - 17.35 uur	Start Halve Handbike Marathon voor aankoppelhandbikers: 21,097 meter  over het lage parcours van de Nedereindse Berg zonder klim (17 ronden van 1.267 meter)
Vanaf 17.00 uur	Rollend buffet tegen betaling (optioneel)

INFORMATIE

Voorzieningen
parkeergelegenheid, douche- en kleedgelegenheid en aangepast toilet beschikbaar.

Aanmelding
Geef je op voor de Hanbike Marathon en/of het Buffet met een mailtje naar de organisatie onder vermelding van naam, geslacht, adres en type handbike (vastframe of aankoppel). Licentiehouders schrijven zich in via mijnknwu.nl en mailen hun deelname aan het Buffet naar de organisatie. Bijschrijven op 11 juni kan.

Organisatie en info
Wielervereniging Het Stadion in Utrecht, info@rogierwiercx.nl, (06) 265 00 487.

Locatie
Wielercircuit Nedereindse Berg in Utrecht. Ingang bevindt zich aan Nedereindseweg naast nr. 503 in Utrecht.

Kijk voor het laatste nieuws en de startlijst op www.wvhetstadion.nl/aangepastwielrennen

---

Waar vindt u een hippe rolstoel voor uw dochter of zoon? Welke oplossingen zorgen ervoor dat uw kind met andere kinderen meedoet, ondanks een bewegingsbeperking? En met welke slimme hulpmiddelen kleed u uw kind makkelijker aan en uit? Vanaf nu vindt u de beste oplossingen en hipste hulpmiddelen voor kinderen op Scouters.nl. De succesvolle zelfhulpsite is deze week uitgebreid met onafhankelijke informatie voor alle kinderen met een bewegingsbeperking en hun ouders. Gescout, geschreven en ontwikkeld samen met ouders, kinderen en jongeren.



Onafhankelijke informatie, gescout voor en door ouders en kinderen
Op Scouters.nl/kinderen vinden duizenden ouders, kinderen en jongeren nu de juiste oplossingen en hulpmiddelen om beter te bewegen. Van een uitgebreid overzicht met kinderrolstoelen tot praktische oplossingen als pennen en leeshulpmiddelen om op school goed mee te komen. Ook stoere gadgets en handige tips om je kinderrollator of -rolstoel te pimpen ontbreken niet op Scouters. Ouders, kinderen en jongeren kunnen bovendien hulpmiddelen beoordelen, tips delen met de redactie en deelnemen in het testteam.

U vindt Scouters kinderen op www.scouters.nl/kinderen

---

 
De Inspectie voor de gezondheidszorg wil patiënten een grotere rol geven in haar werk. Dit proefschrift laat zien dat het betrekken van patiënten bij het toezicht een grote uitdaging is. De manier waarop patiënten naar de zorg kijken verschilt wezenlijk van de manier waarop een inspecteur dat doet. Dat betekent wel dat patiënten een unieke bijdrage hebben.

Het patiënten- en inspectieperspectief is in kaart gebracht door interviews en een enquête af te nemen over verwachtingen onder mensen (N=503) die een klacht meldden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), een analyse van de inhoud van de klachten en de reactie van de IGZ daarop, en een onderzoek onder het Consumentenpanel van het NIVEL. Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de Academische Werkplaats Toezicht.

Het patiëntenperspectief verschilt op een aantal punten met dat van de Inspectie. Zo hebben patiënten een veel bredere blik dan de focus van veel inspecteurs, die vooral op de klinische aspecten van de zorg letten.

Wanneer we meldingen van patiënten over verschillende zorgsectoren zoals ziekenhuizen, de ouderenzorg of de geestelijke gezondheidszorg vergelijken, zien we dat daar andere problemen spelen. Zo spelen in de ouderenzorg vaker organisatorische problemen dan in ziekenhuizen. De meeste patiënten verwachten wel dat hun melding bij de inspectie tot verbetering van de kwaliteit van zorg leidt, maar vaak hebben zij niet het idee dat dit het geval is.

Meer aandacht voor het patiëntenperspectief zal de blik van de Inspectie dus breder maken. De patiënt serieus nemen vraagt van de Inspectie dat zij bestaande werkwijzen verandert. Dit levert voor beide partijen voordeel op.

BRON: www.nivel.nl

---

 
Een van de belangrijkste uitkomsten bij de actualisatie van de Stoma Zorgwijzer op 31 oktober jongstleden is dat het leven en functioneren van de stomadrager centraal staat bij de keuze voor stomahulpmiddelen. Bij de voorlichting over stomamateriaal en hulpmiddelen worden de specifieke wensen, behoeften en eisen die de stomadrager stelt aan het materiaal, samen met de stomaverpleegkundige opgesteld en toegevoegd aan het dossier. Een belangrijk en essentieel onderdeel van goede stomazorg volgens de Stomavereniging, omdat geen mens gelijk is en er per situatie moet worden bekeken wat het beste past.

Groen vinkje voor goede stomazorg
Voor het vijfde jaar op rij reikt de Stomavereniging groene vinkjes voor goede stomazorg uit. Hiervoor heeft de Stomavereniging, samen met stomadragers, stomaverpleegkundigen en medisch specialisten normen voor goede stomazorg opgesteld. Van de deelnemende ziekenhuizen die darmstomazorg bieden, voldoet 95 procent aan de normen en bij urinestomazorg voldoet 84 procent. Alle informatie is te zien op de geheel vernieuwde website www.stomazorgwijzer.nl.

Darmstomazorg voldoet vaker dan urinestomazorg
Er is nog winst te behalen bij samenwerking en overleg. Het gaat dan om overleg binnen de muren van het ziekenhuis en overleg in de regio. Bij darmstomazorg voldoet één op de drie ziekenhuizen niet aan de norm die hierover gaat en voor urinestomazorg maar liefst de helft niet. Samenwerking en overleg is volgens de Stomavereniging steeds belangrijker. De zorg verandert en steeds meer zorg wordt dicht bij huis geleverd, dan is het essentieel dat je met elkaar nadenkt hoe je dit het beste doet.

Driekwart van de ziekenhuizen getoetst
De Stomavereniging heeft alleen die ziekenhuizen getoetst die hiervoor een financiële bijdrage hebben betaald, nu de subsidie voor de Stoma Zorgwijzer is beëindigd. Maar liefst driekwart van de ziekenhuizen was hiertoe bereid. Dat betekent natuurlijk niet dat de andere ziekenhuizen geen goede stomazorg leveren, dit hebben we alleen niet kunnen toetsen. Om stomadragers een volledige keuzewijzer aan te bieden, staat over deze ziekenhuizen wel beknopte informatie op de Stoma Zorgwijzer. Zo kunnen stomadragers zien voor welke stoma’s zij in welke ziekenhuizen terechtkunnen.

De Stoma Zorgwijzer
Deze zorgwijzer laat zien welke stomazorg in welk ziekenhuis wordt geboden én of het ziekenhuis voldoet aan de normen voor goede stomazorg. De normen voor goede stomazorg en de ziekenhuizen met het groene vinkje zijn te vinden op www.stomazorgwijzer.nl. MediQuest ondersteunt de Stomavereniging bij de uitvoering van de Stoma Zorgwijzer. 

BRON: Stomavereniging

---

 
Patiëntenorganisaties luiden de noodklok
In Nederland zijn zo’n 6400 publiek toegankelijke toiletten. Dat is voor veel mensen met een stoma of pouch en buikpatiënten te weinig, zo blijkt uit een inventarisatie van de Maag Lever Darm Stichting en diverse patiëntenverenigingen, waaronder de Stomavereniging. Zij vragen daarom via het platform www.waarkaniknaardewc.nl aan het Nederlands publiek om een steunbetuiging te tekenen, en aan winkelketens en horecazaken of zij hun toiletten toegankelijk willen maken.
Dit platform en de daarmee gepaard gaande landelijke actie, volgt op het oorspronkelijke idee om een gezamenlijke toiletpas voor mensen met een stoma/pouch en andere buikpatiënten te ontwikkelen. Deze pas komt er misschien nog wel in de toekomst als er nog altijd onvoldoende publieke wc’s zijn.

Te weinig toegankelijke toiletten
Om te weten te komen hoeveel toegankelijke toiletten er in Nederland zijn, polste de Maag Lever Darm Stichting bij de 30 grootste gemeenten. Velen daarvan verwezen naar de app HogeNood, een applicatie voor smartphone of tablet waarin bijvoorbeeld winkels en hotelketens zich kunnen aanmelden. Op de app van HogeNood staan in totaal 5000 toegankelijke toiletten geregistreerd, waar mensen (al dan niet tegen betaling) terecht kunnen. Daarnaast stellen winkels als de Albert Heijn en de Jumbo, als onderdeel van hun servicevoorwaarden, toiletruimte beschikbaar aan hun klanten en zijn er toiletten toegankelijk via 2theloo en Vendor. Worden alle toiletten bij elkaar opgeteld, dan is het aantal publiek toegankelijke toiletten ongeveer 6400 in heel Nederland.

Buikpatiënten durven niet op stap te gaan
De Maag Lever Darm Stichting lanceert daarom samen met de patiëntenverenigingen de Stomavereniging, CCUVN, PDSB, en SPKS het platform ‘waarkaniknaardewc.nl’. ‘Het is heel mooi dat zo veel bedrijven hun toiletruimte aanbieden, maar voor buikpatiënten is het nog veel te weinig’, aldus Bert Kuipers, directeur van de Maag Lever Darm Stichting. ‘We horen nu al vele verhalen van patiënten die niet op stap durven te gaan, uit angst om niet naar de WC te kunnen. Dat is een bijzonder vervelende situatie, die toch vrij eenvoudig opgelost kan worden.’

Waar naar WC?
Het platform kaart het tekort aan toegankelijke toiletten aan waarop mensen een steunbetuiging kunnen tekenen. Maar dit platform biedt ook al oplossingen. Patiënten kunnen hier zien waar ze zonder problemen naar de WC kunnen. En er is ook een plek waar retailers zich kunnen aanmelden om hun toiletruimte aan te bieden, zodat het aantal toegankelijke WC’s steeds beter zal gaan worden.

Steunbetuiging
‘Hoe meer mensen de steunbetuiging willen tekenen, hoe beter’, aldus Kuipers. Met de steunbetuiging gaan de patiëntenorganisaties actief retailers benaderen om toiletruimte aan te bieden. Daarnaast willen ze in de toekomst in overleg met gemeenten en vastgoedexploitanten om zo tot meer oplossingen te komen.

Sticker op de deur
Het platform introduceert daarnaast een nieuw logo, dat winkelketens op hun etalageruit of deur kunnen plakken. Kuipers: ‘Buikpatiënten weten nu lang niet altijd waar ze terecht kunnen. In de toekomst willen we dat dat anders is. Onder andere door een sticker op de etalageruit of winkeldeur met de tekst ‘hier kun je naar de WC.’

Over waarkaniknaardewc.nl
Het platform waarkaniknaardewc.nl is een initiatief van de Maag Lever Darm Stichting, in samenwerking met de Stomavereniging, de CCUVN (Crohn en Colitis Ulcerosa Vereniging Nederland), PDSB (Prikkelbare Darm Syndroom Belangenvereniging) en SPKS (Stichting voor Patiënten met Kanker aan het Spijsverteringskanaal). 

BRON: Stomavereniging

---

 

Jaarlijks wordt door de overheidsinstantie ZonMw de zogeheten "Medische Inspiratorprijs" uitgegeven. Dit is een prijs van respectievelijk 25.000, 50.000 of 75.000,- euro ten behoeve van wetenschappelijke onderzoeksprojecten waarin het contact tussen arts en patiënt centraal staat.

Medische Inspiratorprijs 2016
Na een strenge wetenschappelijke voorselectie is het project "PTNS bij kinderen" van het Amalia kinderziekenhuis Radboudumc verkozen tot de top drie beste projecten. Nu is het aan het publiek om te stemmen welk project de meeste steun krijgt en daarmee ook het hoogste bedrag van de "Medische Inspiratorprijs".

Uw steun en stem
Uw steun en stem zijn voor het PTNS team van het Amalia kinderziekenhuis van essentieel belang.
U helpt het team door uw stem van 1 september 12.00 uur tot en met 30 september 12.00 uur uit te brengen via de volgende link: http://zonmw.nl/stemnu

Aanleiding voor het onderzoek
In Nederland zijn ongeveer 100.000 kinderen die last hebben van ongewild urineverlies overdag en /of ‘s nachts. Dat betekent in elke basisschoolklas 1 of meerdere leerlingen. Vanwege het nog altijd heersende taboe wordt de normale ontwikkeling vaak negatief beïnvloed en schaamtegevoelens en pestgedrag zijn geen uitzondering. 
Bij ongeveer 20% van de kinderen werken de reguliere behandelingen zoals urotherapie, bekkenfysiotherapie en medicijnen onvoldoende. Het Amalia kinderziekenhuis hoopt deze kinderen een nieuwe behandeling te kunnen bieden met PTNS. PTNS staat voor Percutane zenuwstimulatie. Deze behandeling wordt inmiddels al succesvol toegepast bij volwassenen met plasproblemen. Bij kinderen is het tot nu toe slechts op kleine schaal toegepast, maar met succesvolle resultaten.
Het PTNS team van het Amalia kinderziekenhuis wil graag zoveel mogelijk financiële steun om in een gedegen onderzoek deze behandeling aan te bieden aan díe kinderen, waarbij de standaardtherapieën niet volstaan. Het team hoopt daarmee dat ze dit uiteindelijk grootschalig kunnen implementeren in Nederland. Tenslotte verdient elk kind een droge en onbekommerde toekomst.

Meer informatie treft u aan in de flyer  

---

Poep is niet het eerste onderwerp dat rond de eettafel besproken zal worden. Een ongemakkelijk onderwerp. Maar toch een belangrijk onderwerp, want het kan je soms vertellen hoe (on)gezond je bent. Als er veranderingen in het normale patroon komen die niet teruggeleid kunnen worden naar medicijngebruik of veranderingen in het eetpatroon, is er soms reden om naar een dokter te gaan. Maar wat is dan eigenlijk een “normaal” ontlastingspatroon? Waar de meeste mensen eens per dag een grote boodschap doen, is het voor andere mensen normaal om dit 3 keer per dag te doen of maar eens in de 3 dagen. Deze grote variatie in wat een “normaal” ontlastingspatroon is maakt het soms moeilijk om zelf in te schatten of je ontlastingspatroon normaal is. De oorzaak van deze grote variatie lijkt te liggen in ons genetisch profiel.

Een nieuwe publicatie in het wetenschappelijke tijdschrift Gut werpt licht op hoe mensen verschillen in hun stoelgang door de rol van bepaalde genen. De publicatie beschrijft de studie waarin bij twee onafhankelijke bevolkingsgroepen uit Nederland (LifeLines-Deep) en Zweden (PopCol) is gekeken of er een relatie is tussen hoe vaak we poepen en ons genenpakket. Hiervoor is aan individuen gevraagd om gedurende een periode van 1-2 weken een dagboek bij te houden waarin zij bijhielden hoe vaak ze poepten. Daarnaast is van dezelfde individuen DNA afgenomen en zijn deze gegevens aan elkaar gekoppeld.

Het resultaat laat zien dat er genen betrokken zijn die een rol spelen bij vaak of minder vaak naar de wc gaan. Intrigerend hierbij is dat veel van deze genen betrokken zijn bij de manier waarop het lichaam omgaat met substanties die niet lichaamseigen zijn zoals voedsel en medicatie, en bij de elektrische stimulatie van zenuwen en spieren via ion-kanalen die organen als het brein, hart en darmen aansturen.

De auteurs denken dat de laatstgenoemde resultaten in dezelfde lijn liggen als eerdere studies waaruit is gebleken dat 2% van de patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom, wat gekenmerkt wordt door darmklachten, een foutje in het stukje DNA bevatten dat invloed heeft op de werking van ion-kanalen. Zo laat deze studie zien dat er mogelijkheden zijn om slecht begrepen aandoeningen als prikkelbaredarmsyndroom te bestuderen met informatie die is verkregen van mensen uit de algemene bevolking en deze te vertalen naar de kliniek. Dit proces wordt ook wel translationele geneeskunde genoemd.

BRON: UMCG

---

Zorgverleners zien de zorgvragen van cliënten veranderen. Zij krijgen bijvoorbeeld steeds vaker cliënten met complexe problematiek. Over het algemeen leveren de veranderingen in zorgvragen geen problemen op: zorgverleners voelen zich voldoende competent om met deze veranderingen om te gaan. Dit blijkt uit een enquête onder ruim 1900 verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en praktijkondersteuners.

Meer cliënten met complexe zorgvragen
Een meerderheid van de zorgverleners ziet een toename in cliënten met vragen die zich uitstrekken over verschillende levensgebieden. Bijvoorbeeld cliënten die naast lichamelijke zorg, ook psychische, of sociale ondersteuning behoeven. Of ondersteuning op het gebied van wonen. Dit maakt zorg extra complex. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste zorgverleners vinden dat ze voldoende competent zijn om deze zorg te bieden. Ongeveer een kwart van de zorgverleners in de thuiszorg, intramurale ouderenzorg, huisartsenpraktijken, ziekenhuizen en gehandicaptenzorg voelt zich minder competent voor deze complexere zorgvragen. De onderzoekers pleiten voor extra ondersteuning voor deze zorgverleners.

Zorgverleners goed toegerust voor hedendaagse, zelfstandige cliënten
De overheid gaat er vanuit dat cliënten steeds meer eigen regie willen hebben. Een meerderheid van de zorgverleners in de thuiszorg, intramurale ouderenzorg, huisartsenpraktijken en ziekenhuizen ervaart een toename van cliënten die eigen regie belangrijk vinden. Zij vinden over het algemeen ook dat cliënten mondiger worden. Zorgverleners voelen zich veelal competent om goed met deze hedendaagse, zelfstandige cliënten om te gaan.

Administratie, werken met richtlijnen, gebruik van ICT
Niet alleen de zorgvraag verandert, ook bijkomende taken veranderen. Minstens vier vijfde vindt de hoeveelheid administratie toegenomen. Ook ervaart meer dan de helft een toename in het werken met richtlijnen en protocollen en het gebruik van ICT voor communicatie met cliënten. Daarnaast ervaart een meerderheid  een toename in het werken met gestructureerde zorg(leef)plannen. Voor het communiceren via internet of andere ICT-toepassingen voelen relatief veel zorgverleners zich (nog steeds) minder competent.

Werkgever steunt zorgverlener
De meeste zorgverleners voelen zich gesteund door hun werkgever in het omgaan met veranderingen in hun werk. Zij krijgen steun via deskundigheidsbevordering, hun leidinggevende, informatiebijeenkomsten binnen de organisatie en deskundigen die zij kunnen raadplegen. Regelmatige functioneringsgesprekken, een duidelijke visie op wat goede zorg is en duidelijkheid over wat wel en niet tot het takenpakket hoort biedt zorgverleners ook steun bij het omgaan met de veranderingen in het werk. Een meerderheid van de zorgverleners wil dat de werkgever hen steunt door het verminderen van administratieve taken en door minder regels en meer vrijheid van handelen.

Hoe het onderzoek is aangepakt
Eind 2015 is een vragenlijst gestuurd naar bijna 1900 zorgverleners in verschillende sectoren van de zorg (60% respons). Deze verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en praktijkondersteuners zijn deelnemer van het NIVEL Panel Verpleging & Verzorging, een landelijk Panel bestaande uit zorgverleners die werkzaam zijn in de directe zorg voor cliënten en bereid zijn enkele keren per jaar een vragenlijst in te vullen over hun werk in de zorg. Zes afzonderlijke hoofdstukken in het rapport beschrijven telkens een sector: de thuiszorg, de intramurale ouderenzorg, huisartsenpraktijken, ziekenhuizen, de GGZ en de gehandicaptenzorg. In elk hoofdstuk is te lezen welke veranderingen zorgverleners ervaren in de zorgvraag en of zij zich daarvoor toegerust voelen. De hierboven geschetste resultaten gelden voor de ene sector sterker dan voor de andere sector.

BRON: Onderzoeksinstituut Nivel

---

 
Stomydo, producent van de unieke stomadouche en plakverwarmer, is 21 en 22 mei te zien bij het SBS6 programma "Samen Sterk". Dit programma laat zien hoe Nederland als land, als zorgverlener en als client samen sterk kan staan.

Stomydo heeft de Stomadouche ontwikkeld: een product voor stomadragers waarin hygiëne, gebruiksgemak en comfort samen komen. 
De Stomadouche is in recent onderzoek door 75 stomadragers beoordeeld met een 7,5. Zo vindt 67% de huid schoon na het douchen met de stomadouche, ervaart 68% het gebruik van de stomadouche als goed of zeer goed en raadt 68% de stomadouche bij andere stomagebruikers aan.
Ervaringen van stomadragers en andere resultaten uit het onderzoek kunt u lezen in het digitale magazine van Stomydo.


De aflevering van "Samen Sterk" waarin ook de Stomadouche te zien is, wordt uitgezonden 21 mei om 16.30 uur en 22 mei om 12.30 uur op SBS6 

---

Negen op de tien Nederlanders doet de grote boodschap het liefst in de ochtend, zo blijkt uit onderzoek van de Maag Lever Darm Stichting in het kader van Nationale Poepdag. De dag waarop mensen aangespoord worden om regelmatig hun ontlasting te controleren vindt dit jaar plaats op woensdag 9 maart.

Op de vraag welk moment van de dag het meest in trek is voor een uitgebreid toiletbezoek, geeft 87 procent van de Nederlanders aan het liefst 's ochtends op het toilet te zitten. Het merendeel van de Nederlanders doet hier zo'n twee tot drie minuten over. Mannen daarentegen nemen wat langer de tijd. Vier op de tien mannen geeft aan langer dan vier minuten nodig te hebben voor een grote boodschap. Dit ten opzichte van drie op de tien vrouwen. Ook ouders van kinderen onder de twaalf jaar zitten gemiddeld langer op het toilet. 

Liefst thuis
Mannen blijken minder moeite te hebben om hun behoefte te doen op andermans toilet dan vrouwen. Zo geeft 56 procent van de mannen aan geen problemen te hebben met een grote boodschap op het werk ten opzichte van 29 procent van de vrouwen. Ook in horecagelegenheden, bij vrienden of bij familie brengt de man sneller een bezoek aan het toilet.

Kijk achterom
Vrijwel alle Nederlanders geven aan weleens achterom te kijken voordat ze het toilet doorspoelen. Een erg belangrijk gegeven, aangezien ontlasting veel vertelt over iemands gezondheid. Kleur, structuur en frequentie van de ontlasting zegt veel over de darmgezondheid. Daarbij kan de aanwezigheid van bloed in de ontlasting wijzen op darmkanker. Met name 50-plussers zijn zich hiervan bewust. Drie op de vier controleert hun ontlasting altijd op symptomen als de aanwezigheid van bloed of slijm.

Nationale Poepdag

Maart is internationaal uitgeroepen tot darmkankermaand. Aangezien ontlasting veel vertelt over iemands gezondheid, heeft de Maag Lever Darm Stichting de Nationale Poepdag in het leven geroepen. Henny Huisman onthult tijdens de tweede editie van de Nationale Poepdag op woensdag 9 maart de grootste wc-rol van Nederland.

BRON: Gezondheidsnet

---

Gelden er voor 2016 beperkingen voor bepaalde stomamaterialen? Worden alle stomamaterialen op de Nederlandse markt vergoed?
En twee handige hulpmiddelen die NPCF heeft ontwikkeld om u te helpen bij het kiezen van de juiste zorgverzekering. 

Lees het artikel hierover van de Nederlandse Stomavereniging.

---

 
In de jaren na de diagnose bespreken veel patiënten met kanker gezondheidsproblemen met hun huisarts. Wanneer partners patiënten stimuleren om met hen over hun ziekte te praten, is dit minder vaak nodig. Huisartsen moeten dus aandacht hebben voor de manier waarop partners patiënten met kanker kunnen steunen, schrijven onderzoekers van het NIVEL in Psychooncology.

Kanker en de behandeling ervoor hebben vaak grote invloed op patiënten. In de jaren na diagnose ervaren veel van hen lichamelijke en psychische problemen. Partners van patiënten zijn vaak een grote steun in deze periode. Daarnaast zoeken patiënten ook steun bij zorgverleners, zoals hun huisarts. Of patiënten met kanker hun problemen met hun huisarts bespreken hangt af van de aard van die problemen en hun persoonlijke kenmerken, maar ook van de steun die ze van hun partner krijgen.
 
Onderzoekers van het NIVEL vonden dat patiënten met kanker hun huisarts minder vaak bezoeken wanneer zij zich actief gesteund voelen door hun partner. Dat houdt in dat zij zich door hun partner gestimuleerd voelen om over de ziekte te praten en zich gesterkt voelen om hun problemen samen op te lossen. Wanneer partners weinig actief steunen bezoekt 71% van de patiënten hun huisarts voor lichamelijke problemen, wanneer partners veel actief steunen is dit 47%. NIVEL-onderzoeker Mieke Rijken: “Huisartsen zouden partners kunnen adviseren op welke manier zij patiënten met kanker het beste kunnen steunen. Daarnaast kunnen zij patiënten en partners ook informeren over steungroepen in de regio of op internet.”
 
Voor dit onderzoek zijn vragenlijsten ingevuld door 219 patiënten met kanker en hun partners. Patiënten gaven aan hoe vaak zij hun huisarts in het afgelopen jaar hadden bezocht en voor welke problemen. Ook gaven zij aan op welke manier hun partner hen steunde. Patiënten namen ten tijde van de enquête deel aan het Panel Leven met Kanker van het NIVEL, waarvoor subsidie werd verleend door KWF Kankerbestrijding. Specifiek voor dit onderzoek werd subsidie verleend vanuit KWF/Alpe d'Huzes.

BRON: Onderzoeksinstituut Nivel
 

---

Goed nieuws voor stomadragers in Nederland. Na de update van de gegevens op de Stoma Zorgwijzer blijkt dat alle 98 ziekenhuislocaties op één na voldoen aan de minimale normen voor goede stomazorg. Dit betekent dat de stomazorg momenteel zo georganiseerd is dat het aansluit bij de minimale wensen en behoeften van stomadragers.

Stomazorg ingericht volgens normen Stomavereniging
De Stomavereniging is blij dat ziekenhuizen het afgelopen jaar opnieuw verbeteringen in de stomazorg hebben doorgevoerd. Bijvoorbeeld ten aanzien van het klinisch protocol postoperatieve stomazorg. Dit is nu op alle chirurgische afdelingen en de spoedeisende hulp volgens de norm van de Stomavereniging ingevoerd. In het protocol staat bijvoorbeeld met wie medewerkers contact kunnen opnemen bij stoma specifieke problemen of complicaties. Dit voorkomt dat stomadragers onnodig moeten wachten en dat is goed nieuws. Vorig jaar was dit protocol op vijf ziekenhuislocaties nog niet op orde. Ook zijn er slagen gemaakt in het geven van informatie op de website over stomazorg. Nu is er nog slechts één ziekenhuis dat geen informatie over de stomazorg op haar website heeft, vorig jaar waren dit er nog vijf. Met dit ziekenhuis zijn afspraken gemaakt dat dit zo snel mogelijk wordt opgepakt.

Onduidelijkheden uit 2014 weggenomen?
In 2014 constateerde de Stomavereniging nog drie grote struikelblokken voor het behalen van het groene vinkje. Hierbij ging het om het opleiden van afdelingsverpleegkundigen, het registreren van complicaties na een operatie en de eerste controle na een operatie. Dit was vooral bij ziekenhuizen die darmstomazorg én urinestomazorg leveren, maar niet zelf urinestoma’s aanleggen. Het was de Stomavereniging niet altijd duidelijk hoe dit op de verschillende ziekenhuislocaties werd georganiseerd. Helaas is hier nog steeds onduidelijkheid over. Daarom is in goed overleg met stomadragers en stomaverpleegkundigen besloten om een aantal normen niet mee te laten wegen voor ziekenhuislocaties waar geen darm- en/of urinestoma’s worden aangelegd. Bij het opstellen van de normen voor de komende jaren wordt gekeken hoe hier wél duidelijkheid over verkregen kan worden. 

Tijd om te stoppen met de Stoma Zorgwijzer?
Hoewel alle ziekenhuizen (bijna) voldoen aan de minimale normen voor goede stomazorg is het geen tijd om te stoppen met de Stoma Zorgwijzer. Immers, de (stoma)zorg is constant in beweging en er zijn nog veel verbeteringen mogelijk. Daarom stelt de Stomavereniging elke twee jaar nieuwe normen op. De bekostiging van stomazorg staat onder druk. Ook fuseren steeds meer ziekenhuizen of maken zij samenwerkingsafspraken. Er zijn minder ziekenhuislocaties waar stomadragers terecht kunnen voor zorg. Deze ontwikkelingen mogen niet ten koste gaan van goede stomazorg vindt de Stomavereniging. Daarom wil zij nadrukkelijk ook de komende jaren doorgaan met het transparant maken van de organisatie van stomazorg op de website van de Stoma Zorgwijzer.  Daarmee levert de Stomavereniging vanuit patiëntperspectief haar bijdrage aan het stimuleren van kwalitatief goede stomazorg. 

BRON: De Nederlandse Stomavereniging

---

Sterke eerstelijnszorg lijkt wereldwijd de standaard te worden voor goede gezondheidszorg. In landen waar de overheid de structuur van de eerste lijn beter heeft georganiseerd is er volgens patiënten minder te verbeteren, zo blijkt uit een onderzoek van het NIVEL in 34 landen dat is gepubliceerd in het bulletin van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
 
Voor het onderzoek hebben bijna 70.000 patiënten uit 34 landen vragen beantwoord over hun ervaringen met door de huisarts verleende zorg. Over de communicatie met hun huisarts zijn de meeste mensen zeer te spreken, maar niettemin zijn er in veel landen ook mogelijkheden voor verbetering. In sommige landen zien patiënten meer verbeterpunten dan in andere.
 
Meerdere problemen per consult
In Cyprus, Portugal, Slowakije, Spanje en Turkije zien patiënten bijvoorbeeld ruimte voor verbetering in de toegankelijkheid van zorg. Daarnaast hebben patiënten in veel van de landen – ook in Nederland – behoefte aan meer mogelijkheden om tijdens een consult meerdere problemen te bespreken en om ook over persoonlijke problemen te praten. In de continuïteit van zorg is ruimte voor verbetering in Zuid-Europese landen zoals Griekenland, Malta, Turkije en Cyprus. Ook zouden patiënten in onder meer Cyprus, Bulgarije en Polen graag nog meer door de huisarts worden betrokken bij beslissingen over de behandeling.
 
Structuur en ervaringen
De onderzoekers keken wat een sterkere structuur van de eerste lijn uitmaakte voor de ervaringen van de patiënten. In landen waar de overheid meer sturing geeft aan de eerste lijn, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van een beleidsvisie of heldere verdeling van verantwoordelijkheden, blijken patiënten positiever over de continuïteit van eerstelijnszorg dan in andere landen.
 
Ruimte voor verbetering
In landen met betere financiële en economische condities voor de eerstelijnszorg, zoals hogere relatieve uitgaven aan de eerste lijn en een betere dekking voor eerstelijnszorg, blijken de patiënten minder ruimte te zien om de toegankelijkheid, continuïteit en breedte van het aanbod in de eerstelijnszorg nog te verbeteren. Hetzelfde geldt voor de communicatie tussen patiënt en huisarts en de ruimte om gezamenlijk beslissingen te nemen.
 
Stimuleren werkt
NIVEL-onderzoeker Willemijn Schäfer: “Beleid om de eerstelijnszorg te stimuleren blijkt dus een verschil te maken in het oordeel van patiënten over wat er beter kan.”  

BRON: Onderzoeksinstituut Nivel 

---

Langer houdbaar
Emulgatoren worden toegevoegd aan voedingsproducten om ze smeuïger en langer houdbaar te maken. In totaal zijn er tientallen emulgatoren, maar de studie richtte zich op twee veelgebruikte stoffen: carboxymethylcellulose (cmc) en polysorbate-80 (p80).

Onderzoek
De onderzoekers gaven muizen drinkwater met 1 procent cmc of p80. Muizen met aanleg voor de darmontstekingsziekte colitis ontwikkelden als gevolg hiervan deze ziekte. Muizen zonder die aanleg ontwikkelden het metabool syndroom.

Toen de onderzoekers de emulgatoren toevoegden aan het voedsel van de muizen, trad hetzelfde effect op en ook bij lagere doses vonden ze een – weliswaar minder ernstig - effect.

Schadelijke bacteriën
Volgens de onderzoekers doen de emulgatoren schadelijke bacteriesoorten in de darmen floreren, die vervolgens het darmslijmvlies aantasten. Hierdoor raakt de barrière verzwakt die het darmslijmvlies en de darmwand normaal gesproken vormen tussen de darminhoud en het lichaam.

Moleculen afkomstig van de bacteriën kunnen het lichaam in ‘lekken’, stofwisselingsprocessen verstoren en zo het metabool syndroom veroorzaken.

Voorbarig
Niet iedereen is overtuigd door de resultaten. ‘Een typisch geval van een voorbarige conclusie.’ zegt Max Nieuwdorp, die in het AMC in Amsterdam de relatie tussen type 2 diabetes en darmbacteriën onderzoekt en niet betrokken was bij de studie.

De onderzoekers stellen dat ze doseringen hebben gebruikt die vergelijkbaar zijn met de toegestane dosis in voedingsproducten, maar ze rapporteren nergens hoeveel de muizen precies hebben binnen gekregen.

Afgelopen jaar concludeerden Israëlische onderzoekers dat de consumptie van zoetstoffen type 2 diabetes kan veroorzaken. Daarop kwam veel kritiek, omdat de conclusie in ging tegen de consensus op basis van eerdere studies, dat er juist geen verband bestaat tussen zoetstoffen en suikerziekte. Iets vergelijkbaars geldt voor deze studie, al ontkennen de critici niet dat emulgatoren schadelijk kunnen zijn.

De onderzoekers zelf stellen dat hun studie aantoont dat de huidige manier waarop voedseladditieven worden getest tekort schiet. Zij pleiten ervoor experimenten zoals die van hen toe te voegen aan het repertoire.

BRON: nu.nl/gezondheid

---

De meeste patiënten gaan naar het meest voor de hand liggende ziekenhuis, bijvoorbeeld het dichtstbijzijnde. Zonder kwaliteitsinformatie te verzamelen of alternatieven te overwegen. Over het algemeen zien ze geen reden om te kiezen of hebben ze het idee dat er geen keuzemogelijkheden zijn, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. 

“Het idee van de actief kiezende patiënt komt voort uit het marktdenken. Uit ons onderzoek blijkt dat de principes uit deze wereld niet altijd passen in de zorg. Toch waarderen veel patiënten het om vrij te kunnen kiezen voor ‘hun’ ziekenhuis”, stelt NIVEL-onderzoeker Jany Rademakers. Het keuzeproces is afhankelijk van verschillende factoren. De kiezende patiënt varieert van iemand die geen keuze heeft door zijn ziekteproces, tot de actieve ‘zorgconsument’ zoals beleidsmakers die voor ogen hebben. Voor het onderzoek zijn 141 poliklinische patiënten in drie ziekenhuizen geïnterviewd. Van deze patiënten bleken er 100 passief in de mate waarin ze kiezen, 23 semi-actief en slechts 18 actief.
 
Vertrouwen op de huisarts
Passieve patiënten vinden het niet belangrijk om actief een ziekenhuis te kiezen, omdat ze later alsnog van ziekenhuis kunnen wisselen, snel tevreden zijn, het vroeger niet de gewoonte was om zelf te kiezen of omdat ze erop vertrouwen dat hun huisarts het juiste ziekenhuis voor ze uitzoekt. Daarnaast zien ze ook geen kwaliteitsverschillen tussen ziekenhuizen die voor hun behandeling van belang zijn. Of ze vinden dat het zoeken te veel tijd kost.
 
Ziekenhuis in de buurt
Andere argumenten die spelen om geen actieve keuze te maken zijn de afstand tot het ziekenhuis of eerdere, goede ervaringen met het ziekenhuis. Patiënten die eenmaal patiënt zijn bij een ziekenhuis, bijvoorbeeld doordat ze bij verwijzing door de huisarts nog geen diagnose hadden, blijven daar.
 
Beste zorg
Semi-actieve en actieve patiënten zien wel kwaliteitsverschillen en willen de beste zorg. Omdat je gezondheid ‘het allerbelangrijkste is’. Zij vinden een slechte reputatie van een ziekenhuis een reden om voor een ander te kiezen. Als je geopereerd moet worden, verhuist, of specialistische zorg nodig hebt, kunnen ook redenen zijn om niet zonder meer naar het voor de hand liggende ziekenhuis te gaan.
 
Loyaal
“Over het algemeen zijn patiënten loyaal naar het ziekenhuis in de buurt”, verklaart Jany Rademakers. “Ze zijn tevreden en voelen geen enkele reden om over de keuze van een ziekenhuis na te denken. Of ze hebben het idee dat ze niet kunnen kiezen, doordat ze geen duidelijk keuzemoment hadden tijdens hun zorgtraject. Ze waarderen het dus wel om het recht en de mogelijkheid te hebben om zelf een zorgaanbieder te kiezen. Maar – als zo weinig patiënten actief kiezen – is het de vraag of keuzevrijheid kan werken als instrument om de zorg te verbeteren.”

BRON: Onderzoeksinstituut Nivel

---

Wilt u uw mening uiten over artikelen die in ons magazine ZorgSpeciaal komen nog voordat het magazine uit is? En vindt u het niet erg om die mening terug te zien in het magazine?
Kent u iemand waarvan u denkt 'die zou wel eens de aangewezen persoon kunnen zijn om in ZorgSpeciaal te staan'? Of wellicht bent u zelf wel die persoon?
Laat het ons dan weten via zorgspeciaal@hooglandmedical.nl o.v.v. Panel ZorgSpeciaal.

---

 

VERVELENDE EN DURE ENDOSCOPIE OP TERMIJN WELLICHT NIET MEER NODIG

Een elektronische neus (of eNose) is in staat om op basis van de geur van ontlasting gezonde kinderen te onderscheiden van kinderen met de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Dat laten onderzoekers van VUmc als eersten zien. De bevindingen leiden er mogelijk toe dat endoscopisch onderzoek —belastend voor de patiënt en duur — in de toekomst niet altijd meer nodig is. Het onderzoek is recent gepubliceerd in het Journal of Crohn’s and Colitis.

De laatste jaren krijgen meer kinderen last van chronische darmziekten. Het diagnosticeren van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa — ziektes van het spijsverteringskanaal — gebeurt momenteel met endoscopie. Dit is een inwendig onderzoek met een lange dunne slang met daarop een lampje en een camera. Bij kinderen gebeurt dit onder narcose.  

De geur van poep
Onderzoekers van het VUmc hebben met een zogeheten ‘eNose’ (elektronische neus) getest of die de genoemde ziektes zou kunnen herkennen aan de geur van ontlasting. Dat blijkt het geval te zijn. De onderzoekers vergeleken de geurprofielen van de samples van 55 kinderen die de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa hadden met 47 poepmonsters van gezonde kinderen. Dit deden ze zowel bij het stellen van de diagnose als na enkele weken behandeling.

Elektronische neus herkent darmziekten
 De resultaten zijn opvallend: op basis van de geur van de ontlasting kan de elektronische neus kinderen met één van de aandoeningen betrouwbaar van gezonde kinderen onderscheiden;   zowel wanneer de ziekte actief is als wanneer de ontsteking tot rust is gekomen (‘remissie’). Bovendien blijken de twee darmaandoeningen een eigen, karakteristiek geurprofiel te hebben zodat zij ook van elkaar onderscheiden kunnen worden.

Minder belastende endoscopieën 
Endoscopisch onderzoek is duur en belastend voor de patiënt. De nieuwe bevindingen van de VUmc-onderzoekers leiden er mogelijk toe dat in de toekomst minder van dit soort onderzoeken nodig zijn. Onderzoekers Tim de Meij (kinderarts en maag-darm-leverarts bij VUmc) en Nanne de Boer, MDL-arts, zien nog andere mogelijkheden: “De veranderingen in geurprofiel tussen actieve en rustige ziekte maakt deze snuffeltechniek ook een veelbelovende kandidaat voor het thuismonitoren van chronische darmziekten. Patiënten kunnen dan met een eigen eNose thuis zelf meten of er sprake is van actieve ziekte”.

Darmbacteriën 
De geur van ontlasting wordt grotendeels geproduceerd door darmbacteriën. De onderzoekers bekijken momenteel welke bacteriën verantwoordelijk zijn voor de gevonden geurverschillen. De Meij: “Hiermee krijgen we hopelijk een beter beeld van de onderliggende oorzaak van deze aandoeningen. Ook biedt het ons mogelijk aanknopingspunten voor nieuwe behandelstrategieën”.  

BRON: www.vumc.nl
13 oktober 2014

---

 
In het Oostenrijkse Kaunertal is donderdag 26 juni op een zonovergoten dag door 81 deelnemers gestreden tijdens de HandbikeBattle 2014. Oud-revalidanten van 9 Nederlandse revalidatiecentra en 1 Noors revalidatiecentrum namen het op tegen elkaar en de berg met steile passages. Daarnaast deden Oostenrijkers en Belgen mee.
In het individuele klassement was paralympisch handbiker en kersvers Europees kampioen paratriathlon Jetze Plat eerste man op de top. Hij evenaarde met 1:11:24 zijn scherpe tijd van vorig jaar. Paralympisch handbiker Laura de Vaan verbeterde haar tijd van vorig jaar met 4 minuten (1:34:47). Laura: "Ik ben zeer tevreden en enigszins verbaasd dat het gemonteerde lichtere verzet zo goed heeft uitgepakt".
Alle deelnemers aan de HandbikeBattle zijn echter winnaars; de weg naar de top is symbolisch voor de moeilijke periode die velen hebben doorstaan na het verkrijgen van hun lichamelijke beperking. Het mooie aan de Battle is dat de deelnemers die er het langste over doen het meeste publiek hebben. Op de finish bij de Ochsenalm was het weer een groot feest vol emoties en verhalen.

 Jetze Plat reed na zijn eigen race nog een tweede keer omhoog om de deelnemers een hart onder de riem te steken. Jetze: "Ik was dit jaar zeer onder de indruk van de 16-jarige Groningse Jop van der Laan die grotendeels met 1 arm omhoog reed".
Dit jaar werd er met een tijd van 3:53:31 gemiddeld 5 minuten sneller gereden dan vorig jaar. Ongeveer 25 deelnemers deden voor de tweede keer mee en wisten precies wat ze te wachten stond. Met hard trainen wisten sommigen zelfs meer dan een uur van hun tijd van vorig jaar af te snoepen.
Het Noorse team Olavs Knights uit Trondheim bleek ijzersterk en ging er met de 1e prijs voor revalidatieteams vandoor. De wisselbokaal voor teams blijft echter in Nederland en werd donderdagavond tijdens de officiële prijsuitreiking onthuld.

De organisatie achter de HandbikeBattle, Stichting Handbike Events, heeft de missie om uit te groeien tot een internationale Battle voor handbikers van alle niveaus. De partners, Dwarsleasiefonds Nederland, De Koninklijke Nederlandse Wielren Unie (KNWU) en Hotel Weisseespitze, en de sponsors, Coloplast, Move Forward, MediReva, Hoogland Medical, Double Performance, Invacare en Ottobock, sluiten zich bij die ambitie aan.

---

Niet alleen paralympische topsporters zijn tot grootse prestaties in staat

De HandbikeBattle, editie 2: een handbikerace over 20 kilometer met bijna 1000 hoogtemeters
Doel: jezelf overwinnen door een berg te bedwingen
Locatie: Kaunertalergletscher, Tirol, Oostenrijk
Datum: donderdag 26 juni 2014
De deelnemers: zo’n 90 (oud-)revalidanten en paralympiërs in een rolstoel, afkomstig uit Nederland, Oostenrijk en Noorwegen.

Vorig jaar had de primeur plaats, nu volgt aflevering 2. Een handbikerace geboren op de flanken van de Alpe d’Huez tijdens Alpe d’HuZes. Een wedstrijd voor toppers, een uitdaging voor recreanten met uithoudingsvermogen en bovenal wilskracht. Onder het mom: ,,Je kan meer dan je denkt, dus jaag je dromen na.’’

De HandbikeBattle is een gezamenlijk initiatief van de drie revalidatiecentra Heliomare, Rijndam en De Hoogstraat, dat inmiddels omarmd is door de andere Nederlandse revalidatiecentra. Met, voor het eerst, ook buitenlandse inschrijvingen. Zo doet een team van een revalidatiecentrum uit het Noorse Trondheim mee en hebben circa 20 individuele deelnemers o.a. uit Oostenrijk zich aangemeld.

Niet de tijd maar de prestatie staat centraal. Al vallen er wel scherpe parkoersrecords aan te vallen: 1.11 uur bij de mannen respectievelijk 1.39 uur bij de vrouwen. De winnaars van de vuurdoop, de paralympiërs Jetze Plat en Laura de Vaan, hebben inmiddels toegezegd hun titel te verdedigen en te azen op een nieuwe toptijd. Maandenlange trainingsarbeid hebben de deelnemers er reeds opzitten. 

Wetenschappelijk onderzoek is gekoppeld aan de HandbikeBattle en zal worden geïntensiveerd. De eerste resultaten wijzen uit dat deelname en voorbereiding tot een gemiddeld toegenomen fitheid van 20 procent leidt. Uit finishen wordt bovendien mentale kracht geput, hetgeen een actiever rolstoelleven stimuleert. Opgedane en verdiepte sociale contacten vormen daarbij een bijkomend pluspunt. 

De organisatie achter de HandbikeBattle, Stichting Handbike Events, heeft de missie om uit te groeien tot de toonaangevende internationale race voor handbikers van alle niveaus. De partners Dwarslaesiefonds Nederland, De Koninklijke Nederlandse Wielren Unie (KNWU) en Hotel Weisseespitze en de sponsors Coloplast, Move Forward, MediReva, Hoogland Medical, Double Performance en Ottobock sluiten zich bij die ambitie aan.

---

– de Maag Lever Darm Stichting is een campagne gestart om Nederlanders te wijzen op herkenbare klachten van darmkanker. Eén op de twintig mensen krijgt darmkanker, maar de onbekendheid met de ziekte is groot.

Toegegeven, het is niemands favoriete onderwerp, maar het zegt veel over je gezondheid: poep. Soms kan een andere kleur of vorm van je drol, of een verandering in je ontlastingspatroon betekenen dat er iets niet helemaal goed is met je darmen of met je spijsvertering. Misschien komt dit door iets wat je hebt gegeten of gedronken? Maar er kan ook iets ernstigs aan de hand zijn: darmkanker.

Regelmatig een kritische blik in de wc pot werpen, kan een hoop ellende voorkomen. Daarom start de Maag Lever Darm Stichting vandaag ‘Je poep wil je wat vertellen’, een campagne met een pratende drol in de hoofdrol. Nadat de drol uit het riool valt reist hij terug naar zijn baasje om hem iets te vertellen. Met radiospotjes, een aansprekend filmpje, een campagne op Facebook, Twitter en andere online media wil de stichting deze maand op ludieke wijze het praten over poep uit de taboesfeer halen.

De Maag Lever Darm Stichting maakt het checken van je poep gemakkelijk met de poepwijzer: een handige online tool op www.jepoep.nl waarmee iedereen kan controleren of zijn of haar ontlasting in orde is of dat het verstandig is de huisarts te raadplegen.

Meer dan helft Nederlanders weet niets van darmkanker
Maar weinig mensen zijn zich bewust van klachten die op darmkanker kunnen wijzen. Uit recent onderzoek van TNS Nipo blijkt dat ruim 50% de klachten van darmkanker niet kent en ook niet controleert. “Met de campagne willen we de kennis over darmkanker vergroten en stimuleren dat mensen tijdig naar de huisarts gaan”, zegt Marian Verasdonck, directeur van de Maag Lever Darm Stichting. ”Tijdige diagnose redt levens!”

Één op de twintig mensen krijgt darmkanker
In Nederland krijgt ongeveer één op de twintig mensen in zijn of haar leven de diagnose darmkanker. Dagelijks overlijden 13 mensen aan deze ziekte. Daarmee is darmkanker de tweede vorm van kanker waar Nederlanders aan overlijden. Bij darmkanker is het belangrijk om er in een vroeg stadium bij te zijn, dan zijn de vooruitzichten en de behandelmogelijkheden beter

BRON: MLDS

---

De Stoma Zorgwijzer biedt u betrouwbare informatie over de stomazorg in 95 Nederlandse ziekenhuizen. De wijzer helpt bij het maken van een gemotiveerde keuze voor een ziekenhuis. Dat gaat snel en makkelijk: voer uw postcode in en krijg meteen een overzicht van de ziekenhuizen in de buurt die stoma- zorg bieden. Ook kan de stomazorg tussen twee verschillende ziekenhuizen met elkaar worden vergeleken. Zo weet u welke zorg u kan en mag verwachten. Klikt u hier om direct naar de Stoma Zorgwijzer van de Nederlandse Stomavereniging te gaan.

BRON: De Nederlandse Stomavereniging

---

Stichting Stomaatje organiseert voor de 8ste keer een zwemdag voor stomadragers
Al sinds 2007 organiseert Stichting Stomaatje eenmaal per jaar een zwemdag voor stomadragers en hun naasten. De stichting huurt een zwembad inclusief privé badmeester centraal in Nederland af, zodat mensen met een stoma de privacy hebben om tussen familie, vrienden en lotgenoten de stap in het water te wagen. Zondagmiddag 18 mei wordt de Stomaatje Zwemdag voor de achtste keer georganiseerd.

Twee zwembaden afgehuurd
De Stomaatje Zwemdag vindt plaats in het Sportfondsenbad te Amersfoort. Vorig jaar huurden we 2 kleine baden af, maar dit bleek te weinig voor de grote groep belangstellenden. Dit jaar huren we naast het kleine warme Vlinderbad met rolstoelhelling, ook het grote Torenbad af. Gelegen direct naast het Vlinderbad. Koeler, maar met duikplanken en alle ruimte om uitgebreid te zwemmen. Ieder met een eigen badmeester.

Iedereen is welkom
Iedere (aanstaande) stomadrager is welkom, evenals hun aanhang als partners, vrienden en kinderen. Ook mensen waarbij hun stoma is opgeheven, of die een andere techniek hebben gekregen zoals een pouch, continent stoma of voedingssonde, zijn van harte welkom. Ook voor mensen in een rolstoel is deze dag mogelijk. En zwem je liever niet? Je kunt ook alleen een kijkje komen nemen.

Wokken
Het blijft niet alleen bij zwemmen; na het zwembad gaan we naar Wokrestaurant het Oosten in Amersfoort voor een hapje en een drankje. Hier heb je de mogelijkheid om ervaringen te delen, tips uit te wisselen en gezellig na te babbelen met de aanwezigen. Mensen kunnen er ook voor kiezen alleen naar het wokken te komen en het zwembad over te slaan.

Goodiebag
Elk jaar zorgen we in samenwerking met onze sponsors voor een goed gevulde goodiebag voor de aanwezige stomadragers.

Donateurs zwemmen gratis
Stichting Stomaatje probeert de kosten zo laag mogelijk te houden door de opbrengst van de jaarlijkse collecte in samenwerking met de Ango voor de Zwemdag te gebruiken. Donateurs zwemmen ook dit jaar weer gratis en krijgen korting op maximaal vier gasten. Voor niet-donateurs kost het zwembad €7,50 euro per persoon, gasten idem. Voor het wokrestaurant wordt aan een ieder een bijdrage gevraagd.

Aanmelden
De Stomaatje Zwemdag is een begrip waar vele stomadragers en hun omgeving naar uitkijken. Iedere jaar melden zich weer veel nieuwe mensen aan, tezamen met een aantal oude bekenden. In verband met de organisatie is het verstandig je vroeg op te geven.

Mensen kunnen zich aanmelden via dit formulier
Kijk op het stomaforum van Stichting Stomaatje voor meer informatie over tijden, prijzen etc. rondom de Stomaatje Zwemdag.

---

Het Catharina Ziekenhuis, het Elkerliek ziekenhuis en het Maxima Medisch Centrum organiseren het toneelstuk 'Het verlies van Viviane'. ‘Het verlies van Viviane’ is een toneelstuk over het leven van Viviane, dat steeds meer wordt beheerst door het feit dat ze last heeft van ongewenst urineverlies. Op een dag besluit ze er iets aan te gaan doen. Het toneelstuk verrast, shockeert en amuseert. Voor patiënten met urine-incontinentie zijn veel situaties in het toneelstuk zeer herkenbaar. Urineverlies is een veel voorkomend probleem. Eén op de vier vrouwen tussen de 40 en 60 jaar heeft er last van. 90 procent van deze vrouwen kunnen geholpen worden.  Wanneer: dinsdag 18 maart 2014  Waar: Theater De Hofnar, Valkenswaard  Hoe laat: Aanvang 19.30 uur  Kosten:  € 2,75 incl kopje koffie/thee  Kaartverkoop: Cadeaushop, Catharina Ziekenhuis Theater De Hofnar  Meer info: www.catharinaziekenhuis.nl www.mmc.nl www.elkerliek.nl

---

Patiënten met diabetes die zelf hun bloedglucosewaarde controleren met een bloedglucosemeter via bloeddruppels, kunnen het beste hun handen met water en zeep wassen voor hun controle. De eerste bloeddruppel biedt dan een betrouwbaar meetresultaat

Ontbreekt de mogelijkheid om eerst handen te wassen, dan biedt bij vingers die niet zichtbaar vies zijn of in aanraking zijn geweest met glucose (suiker) na het wegvegen van de eerste bloeddruppel, juist de tweede bloeddruppel een betrouwbare bloedglucosewaarde. Dit blijkt uit een onderzoek van diabetesverpleegkundige Hanneke Hortensius van Isala Klinieken uit Zwolle. Haar onderzoek leidde tot aanpassing van de Nederlandse Richtlijn Zelfcontrole. Zij promoveert op 15 mei aan de Rijksuniversiteit Groningen op haar onderzoek. Zij is de eerste in Nederland die als diabetesverpleegkundige promoveert.

Lees meer: UMCG

---

Ruim 800.000 mensen in Nederland zijn met diabetes bekend bij de huisarts. Dat blijkt uit een peiling van het RIVM op 1 januari 2011. Daarnaast laat het onderzoek zien dat er in het jaar 2011 87.000 nieuwe mensen met diabetes bij komen. Het aantal mensen met diabetes neemt sinds 2000 fors toe. Bij mannen is het aantal verdubbeld, bij vrouwen is er een toename van 65 procent...

Lees meer: www.rivm.nl

---

Hoogland Medical levert graag een bijdrage aan de gezondheid van mensen. Met name als het gaat om kwaliteit van leven. Zo ook voor de mensen in Burkina Faso. Een waterput maakt het mogelijk dat een heel dorp kan beschikken over goed, en daardoor gezond, drinkwater. Bovendien hoeven de, veelal, vrouwen dan ook niet meer een heel eind te lopen om water te halen.

Meer weten over Sahelp?

---

Uroloog dr. Yvette Dubbelman heeft ontdekt dat het vermogen om een orgasme te krijgen bij veel mannen intact blijft na operatieve verwijdering van de prostaat.

Beschadiging
Bij mannen met prostaatkanker wordt de prostaat soms in zijn geheel verwijderd, via een snede in de onderbuik. Tijdens deze operatie raken de zenuwen vrijwel altijd beschadigd. Het gevolg is veelal impotentie en ongewenst urineverlies (incontinentie).

Dagelijks leven
"Je hoort veel over impotentie, maar weinig over incontinentie", zegt uroloog dr. Yvette Dubbelman, die onlangs promoveerde op dit onderwerp. "Terwijl dat misschien wel de grootste impact heeft op het dagelijks leven."
 
Te voorspellen
Dubbelman ontdekte dat bepaalde onderzoeken voorafgaand aan de operatie min of meer voorspellen of de patiënt incontinent zal worden. "Met die informatie kunnen we, als het mogelijk is, de behandeling aanpassen", vertelt ze. "Ook weet de patiënt dan beter wat hij kan verwachten na de ingreep."

Verbetering
Ook impotentie, het onvermogen om een erectie te verkrijgen of te behouden, komt veel voor na een prostatectomie. "Veel mannen weten echter niet dat het vermogen om een orgasme te krijgen vaak intact blijft", licht Dubbelman toe. "Deze belangrijke vinding kan de kwaliteit van leven van de patiënt na de operatie echt verbeteren."
 
Operatierobot
Orgasmen blijven namelijk mogelijk doordat deze tot stand komen via andere zenuwen, die verder weg liggen van het gebied waar de ingreep plaatsvindt. Dubbelman: "Door de komst van nieuwe operatietechnieken, bijvoorbeeld die met behulp van een robot, wordt de zenuwschade in de loop der jaren steeds minder."

BRON: www.erasmusmc.nl
28-01-2013

---

Blaasontsteking, zonnesteek of eczeem. Medische problemen kunnen lastig zijn op reis. Met de gratis reisapp van GezondheidsNet in zes talen, sta je nooit meer met je mond vol tanden in een buitenlandse apotheek.

De app is geschikt voor zowel Apple iPhone als Androidtoestellen en biedt de volgende functionaliteiten:

• Medisch woordenboek van a-z met zoekfunctie
• Circa 500 aandoeningen, klachten, geneesmiddelen, kinderziektes, lichaamsdelen en spoedgevallen
• Handige zinnen voor bij de apotheek, dokter en/of ziekenhuis
• Vertaling van en naar het Nederlands
• Mogelijkheid persoonlijke gegevens zoals nood- en verzekeringnummers op te slaan
• Verkrijgbaar in zes talen (Engels, Duits, Frans, Spaans, Italiaans en Turks)
• Werkt zonder internet.
  

Download hem nu!
De app is onder de naam GezondheidsNet Woordenboek gratis te downloaden op de volgende locaties:

Voor iPhone
(iTunes app store)
  - Engels
  - Frans
  - Duits
  - Spaans
  - Italiaans
  - Turks

Voor Android
(Google Play, overzichtspagina van alle talen)

BRON: Gezondheidsnet

Nieuwsarchief